سنتورستان
سنتور نوازی_تصنیف های قدیمی_شعر_بیوگرافی اساتیدسنتورستان
سنتور نوازی_تصنیف های قدیمی_شعر_بیوگرافی اساتیدبیوگرافی محمدرضا شجریان
محمدرضا شجریان (زادهٔ ۱ مهر ۱۳۱۹ مشهد) موسیقی‌دان، آهنگ‌ساز،
خواننده و خوشنویس اهل ایران است.
وی از برجسته‌ترین هنرمندان موسیقی سنتی ایرانی است و آلبوم‌های بسیاری
در این زمینه منتشر کرده است.
شجریان به دلیل نوع صداوسبک مخصوص به خودوتصنیف‌های ملی
میهنی که اجرا کرده و انتشار آلبوم‌های مردمی شناخته می‌شود و
شهرتی در سطح جهانی دارد به طوری که وب‌گاه آسیاسوسایتی وی را
پرآوازه‌ترین هنرمندموسیقی اصیل ایرانی، روزنامهٔ ونکوورسان او را یکی از
مهم‌ترین هنرمندان موسیقی جهان و همچنین
رادیوی عمومی ملی (NPR) در سال ۲۰۱۰ وی را یکی از
۵۰ صدای برتر جهان معرفی کرده است.
محمدرضا شجریان، رئیس کنونی شورای عالی خانه موسیقی ایران،
بنیانگذار گروه شهناز و مبدع چند ساز موسیقیمی‌باشد.
همچنین از فرزندان محمدرضا شجریان، همایون و مژگان نیز
در زمینه موسیقی فعالیت دارند.
شجریان در قرائت قرآن نیز فعالیت داشته و دعای ربنا
معروف‌ترین تلاوت قرآن اوست.
خوانندگان سرشناسی چون ایرج بسطامی، شهرام ناظری، حسام‌الدین سراج،
حمیدرضا نوربخش و پسرش همایون از شاگردان شجریان هستند.
زندگی نامه و فعالیت هنری :
محمدرضا شجریان، یکم مهر ۱۳۱۹ در مشهد زاده شد.
خواندن را از کودکی با همان لحن کودکانه آغاز کرد.
از کودکی با توجه به استعداد و صدای خوبش تحت تعلیم پدر
که خود قاری قرآن بود مشغول به پرورش صدای خویش شد.
دههٔ ۱۳۳۰ :
دههٔ ۱۳۴۰ :
شجریان در سال ۱۳۴۰ با فرخنده گل‌افشان ازدواج کرد که حاصل آن
سه دختر و یک پسر (همایون) بود.
همچنین برای آموختن خوشنویسی در
انجمن خوشنویسان نزد ابراهیم بوذری رفت.
او از سال ۱۳۴۷، خوشنویسی را نزد حسن میرخانی ادامه داد.
وی در سال ۱۳۴۹، درجهٔ ممتاز را در خوشنویسی به دست آورد.
دههٔ ۱۳۵۰ :
محمدرضا شجریان تا سال ۱۳۵۰ به خاطر این که پدرش می‌خواست خانوادهٔ آنها (شجریان)
بیش‌تر با قرائت قرآن و چهرهٔ مذهبی شناخته شود،
با نام مستعار سیاوش بیدگانی با رادیو همکاری می‌کرد،
ولی بعد از آن پدرش به او اجازهٔ استفاده از نام اصلی اش را داد.
وی تا سال ۱۳۴۷ در استخدام آموزش و پرورش بود و پس مدت زمانی
تدریس و مدیریت مدارس، به وزارت منابع طبیعی انتقال یافت.
در ۱۳۵۰ با فرامرز پایور آشنا شد و یادگیری سنتور و
ردیف‌های آوازی را نزد وی دنبال کرد.
در سال ۱۳۵۱ در برنامه گل‌ها با نورعلی خان برومند آشنا شد و
شیوهٔ آوازی سید حسین طاهرزاده را نزد او آموخت.
از سال ۱۳۵۲ نزدعبدالله دوامی کلیهٔ ردیف‌های موسیقی و
شیوه‌های تصنیف‌خوانی را فرا گرفت.
در همین سال، به همراه گروهی از هنرمندان همچون محمدرضا لطفی،
ناصر فرهنگ‌فر، حسین علیزاده، جلال ذوالفنون و داوود گنجه‌ای،
مرکز حفظ و اشاعه موسیقی را به سرپرستی داریوش صفوت بنیان نهاد.
در آن زمان شجریان تصنیف داروگ که مربوط به آهنگی از محمدرضا لطفی
بر روی شعری از نیمایوشیج بود را اجرا کرد.
تصنیف داروک از اولین تصنیف‌هایی است که در آن
شعر نو به کار گیری شده است.
از جمله تصنیف‌های شجریان که به زبان محاوره‌ای می‌باشند،
می‌توان به تصنیف مگه نه (شعر بیژن سمندر، آهنگ از عطاالله خرم)
اشاره کرد که در همان دوران اجرا شده است.
محمدرضا شجریان شیوه‌های آوازی قمرالملوک وزیری،
اقبال‌السلطان، تاج اصفهانی،میرزا ظلی،
ادیب خوانساری، حسین قوامی و غلامحسین بنان را
روی صفحات و نوارها به‌دقت دنبال کرد.
از سال ۱۳۵۴، تدریس هنرجویان را در رشته آواز در
دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران آغاز کرد و
در سال ۱۳۵۸ با تعطیلی این رشته کار تدریس خود را پایان داد.
اجرای زندهٔ راست پنجگاه در سال ۱۳۵۴ در جشن هنر شیراز به همراه
محمدرضا لطفی و ناصر فرهنگ‌فر، که بعدها در یک آلبوم موسیقی
با همین نام منتشر شد، بسیار مورد استقبال واقع شد.
در آن زمان راست‌پنجگاه به ندرت اجرا می‌شد و این دستگاه
درحال فراموش شدن بود.محمدرضا شجریان در سال ۱۳۵۶ در مسابقهٔ
تلاوت قرآن کشوری، رتبهٔ نخست را به دست آورد.
شجریان در اسفندماه سال ۱۳۵۷ شرکت دل‌آواز را بنیان‌گذاری کرد.
محمدرضا شجریان در ۱۳۵۷ همانند بسیاری از هنرمندان آن زمان
همکاری خود را با سازمان‌های دولتی (مثل رادیو)، به دلیل
«پخش آهنگ‌های مبتذل و تشویق به فرهنگ کاباره‌ای» ادامه نداد.
البته سایر هنرمندان (گروه‌های شیدا و عارف) و رئیس بخش موسیقی رادیو
در آن زمان،هوشنگ ابتهاج نیز آن زمان از رادیو پس از واقعه ۱۷ شهریور
به نشانه اعتراض خارج شدند.
پس از این اتفاق محمدرضا لطفی کانون چاووش را
با حمایت هوشنگ ابتهاج بنیان‌گذاری کرد.
بیش تر اعضای کانون چاووش همان اعضای گروه‌های شیدا و عارف بودند.
در آن زمان، محمدرضا شجریان به همراه شهرام ناظری
در چند آلبوم مشترک از کانون چاووش آواز خواندن را برعهده گرفتند
که بیش تر محتوای آنها انقلابی و میهنی بود.
از میان آلبوم‌های مشترک شجریان و ناظری، می‌توان به چاووش ۲ اشاره کرد
که شامل دو سرود بسیار معروف شب نورد
(برادر نوجوونه، با صدای شجریان) و
آزادی (آن زمان که بنهادم، با صدای ناظری) می‌شد.
خود شجریان در مصاحبه با بی‌بی‌سی گفته بود که در آن زمان زیاد انقلابی نبوده
(هرچند دولت قبلی را نیز قبول نداشته) اما چون دوستان او
(اعضای کانون چاووش) فعالیت انقلابی داشتند
او نیز با آنها همکاری کرده.
یکی از مردمی‌ترین آثار موسیقی ایران، چاووش ۶
(امروزه با نام سپیده شناخته می‌شود) می‌باشد
که مربوط به کنسرت گروه شیدا با آواز شجریان و به سرپرستی
لطفی است و در آذر ۱۳۵۸ در دانشگاه ملی اجرا شده که یک اجرا
با محتوای انقلابی بوده جمعیت بسیاری در این کنسرت حضور داشتند
و تصنیف معروف سپیده (ایران ای سرای امید) که مربوط به
شعری از هوشنگ ابتهاج و آهنگی از محمدرضا لطفی می‌باشد
در همان کنسرت اجرا شده است.
البته در آن زمان گروه به فکر ضبط اجرا نبود و ضبط این اثر ب
ه صورت اتفاقی توسط کیوان ابتهاج (پسر هوشنگ ابتهاج) اتفاق افتاد.
او از آن زمان به بعد در خانه به تحقیق و تدوین ردیف‌های آوازی پرداخته
و به آموزش شاگردان قدیمی‌اش همت گماشت.
برخی از آلبوم‌های چاووش امروزه تصحیح شده‌اند و با تغییر نام توسط
مؤسسه فرهنگی و هنری آوای شیدا زیر نظر محمدرضا لطفی بازنشر شده‌اند.
از این آثار چاووش‌های ۱ (به یاد عارف)، ۶ (سپیده) و ۹ (جان جان)
باحضور شجریان تصحیح شده و با تغییر نام بازنشر شده‌اند.
وی در سال ۱۳۵۸ دعای ربنا (برخی آیات قرآن که شجریان آنها را با صوت خوانده)
و مناجات مثنوی افشاری را به صورت بداهه و بدون تمرین خواند،
ابتدا به قصد این که به هنرجویان آموزش دهد و بهترین را در ماه رمضان برای افطار
پخش کنند اما رادیو همان اجرای خودش را پخش کرد و این دعا به مدت سی سال از
اصلی‌ترین برنامه‌های رادیو در ماه رمضان بودند.
دههٔ ۱۳۶۰ :
در فاصله سال‌های دههٔ شصت، شجریان همکاری گسترده‌ای را
کنسرت‌هایی را در خارج از ایران اجرا کرد.
از میان این آثار، آلبوم بیداد به خاطر متأثر بودن محتویات آن
از شرایط اجتماعی و سیاسی ایران در اوایل انقلاب
و دههٔ ۱۳۶۰ و داشتن حالت اعتراضی بسیار در میام عموم مردم
مورد استقبال قرار گرفت.
خود محمدرضا شجریان نیز در مصاحبه با بی‌بی‌سی گفته بود که این اثر
بیانگر اعتراض آنها به آن شرایط و
پیگیری وعده‌های عمل نشده
توسط حکومت بوده است.
به اجرای کنسرتدر آمریکا و اروپا پرداخت.
این گروه در سال بعد، کنسرت‌هایی را برای جمع‌آوری کمک
از سرتاسر دنیا به منظور حمایت از زلزله‌زدگان رودبار برگزار کرد.
در این کنسرت‌ها تصنیف‌های قدیمی بازخوانی شده و تصنیف‌های جدید
عمدتاً توسط خود استاد ساخته شده‌اند.
به کارگردانی علی حاتمی به کارگیری شدند.
دههٔ ۱۳۷۰ :
محمدرضا شجریان در سال ۱۳۷۰ با همکاری داریوش پیرنیاکان،
مرتضی اعیان و جمشید عندلیبی کنسرت‌هایی رادرتور اروپاوآمریکا
برگزار کرد که آلبوم‌های پیام نسیم،
محمدرضا شجریان پس از طلاق از فرخنده گل‌افشان،
درحدود ۵۳ سالگی و در سال ۱۳۷۱با کتایون خوانساری آشنا شد
و با وی ازدواج کرد.
حاصل ازدواج دوم او پسری به‌نام رایان است که در سال ۱۳۷۶ در کانادا متولد شده است.
مدتی بعد آلبوم مربوط به کنسرت پاریس سال ۱۳۷۲ محمدرضا شجریان به همراه محمدرضا لطفی و
در سال‌های دهه ۱۳۶۰ می‌باشند را منتشر کرد.
هیچگاه به صورت رسمی و با کیفیت مناسب به بازار نیامد.
در سال ۱۳۵۹ بود، منتشر شدند. همچنین در این سال،
محمدرضا شجریان کمی بعد نیز یک بار دیگر با گروه آوا همکاری کرد که حاصل آن
در سال ۱۳۷۸ منتشر کرد و از سال ۱۳۷۹،
همکاری خود را با حسین علیزاده، کیهان کلهر و پسرش همایون آغاز کرد و
این همکاری تا اوایل دهه ۱۳۸۰ ادامه داشت.
اجرا و ضبط شد و سپس به بازار آمد.
دههٔ ۱۳۸۰ :
با همکاری حسین علیزاده، کیهان کلهر و همایون شجریان اجرا شده بودند.
این دو آلبوم نامزد جایزه گرمی شدند. این گروه چهارنفره در زمستان سال ۱۳۸۲ نیز
وی درآمد حاصل از فروش دی وی دی این کنسرت را
شجریان، علیزاده، کلهر و همایون شجریان در پاییز ۱۳۸۴
نیز یک کنسرت برگزار کردند که
حاصل آن آلبوم‌های ساز خاموش و سرود مهر بود
و پس از آن دیگر این چهارنفر با یکدیگر همکاری نکردند.
از سال ۱۳۸۶، محمدرضا شجریان به همکاری با گروه آوا پرداخت و کنسرت‌هایی در
تهران، اصفهان، اروپا،آمریکا و کانادا اجرا کرد.
به همراه گروه آوا اجرا و به بازار عرضه شد.
در همین سال مادر شجریان درگذشت و وی در مراسم ختم مادرش پس از ۳۰ سال،
دعای ربنا را دوباره خواند.
شجریان اکنون به همراه پسرش همایون شجریان به ترویج و اشاعهٔ
موسیقی اصیل و سنتی ایرانی می‌پردازد.
افسانهٔ موسیقی شرق معرفی کرد.
محمدرضا شجریان در سال ۱۳۸۷ یک گروه موسیقی بنیان‌گذاری کرد و آن را
(نوازنده تار و سه تار) اشاره کرد.
از آن زمان به بعد، محمدرضا شجریان با این گروه فعالیت داشته است.
یکی از ویژگی‌های مهم این گروه موسیقی، استفاده از
برخی از آنها ویژگی‌هایی دارند که آنها را مناسب جایگزین با سازهای غربی
وی گفت: «سرودهایی که خوانده به‌ویژه سرود ایران، ای سرای امید
متعلق به سال‌های ۱۳۵۷ و ۱۳۵۸ بوده
وهیچ ارتباطی با شرایط کنونی ندارد».
وی اعلام کرد سازمان صدا و سیما هیچ نقشی در تهیه این آثار نداشته و
به حکم قانون و شرع از این سازمان خواسته صدا و آثار او را
در هیچ‌یک از واحدهای رادیو و تلویزیون پخش نکند.
«در شرایطی که مردم در بهت و حیرت هستند و به گفته آقای احمدی نژاد
خس و خاشاک به حرکت در آمده‌اند، صدای من در صدا و سیما جایی ندارد.
صدای من صدای خس و خاشاک است و همیشه هم برای خس و خاشاک خواهد بود».
معترضان و در پی اعتراضات سال ۱۳۸۸
پس از این اتفاقات، پخش دعای ربنا نیز در صدا و سیما ممنوع شد.
در سال ۱۳۸۹، محمدرضا شجریان به همراه گروه شهناز
یک تور کنسرت جهانی برگزار کرد که دو مورد از این کنسرت ها
اثر دیگر کنسرتی در لندن می‌باشد که به صورت رسمی توسط بی‌بی‌سی پخش شد.
مجید درخشانی (سرپرست گروه شهناز)، این دو کنسرت را از
موفق‌ترین کنسرت‌های این گروه می‌داند که
آلبوم‌های بی‌تو بسر نمی‌شود، فریاد، هم‌نوا با بم، جام تهی، ساز خاموش، سرود مهر،
همگی در دههٔ ۱۳۸۰ توسط شرکت دل آواز منتشر شدند.
دههٔ ۱۳۹۰ :
مربوط به همکاری او با گروه شهناز بود را در اوایل دههٔ ۹۰ منتشر کرد.
همکاری کرد که حاصل آن آلبوم رنگ‌های تعالی می‌باشد.
البته این اثر به صورت رسمی منتشر نشده،
بلکه بر روی اینترنت پخش شده است.
محمدرضا شجریان بعد از آن همکاری با برادران پورناظری را قطع کرد
و در سال ۱۳۹۳ یک بار دیگر به همراه گروه شهناز و با حضور سعید فرج‌پوری
یک تور کنسرت جهانی با عنوان سرگشتگان عشق برگزار کرد.
برای برگزاری کنسرت، ممنوعیت قانونی دارد.
شجریان در هفتم شهریور ۱۳۹۴ به دلیل عوارض ناشی از سرماخوردگی،
سایر فعالیت ها :
خوشنویسی :
به همراه منتخبی از خوشنویسان معاصر به نمایش گذاشت.
تلاوت قرآن :
محمدرضا شجریان اولین بار نزد پدرش (حاج مهدی شجریان)
که خود از قاریان مشهد بود، قرائت قرآن را فرا گرفت.
او برای اولین بار در ۱۲ سالگی به تلاوت قرآن در رادیو مشهد پرداخت.
محمدرضا شجریان تا قبل از سال ۱۳۴۶ که به تهران مهاجرت کرد،
به صورت افتخاری در رادیو مشهد قرآن می‌خواند.
پدر او با آواز خواندن پسرش موافق نبود و محمدرضا شجریان به همین دلیل
تا چهار سال در رادیو تهران با نام «سیاوش بیدگانی» آواز خواند.
محمدرضا شجریان در مصاحبه با بی‌بی‌سی گفته بود که
پدر او می‌خواست خانوادهٔ آنها (شجریان) بیش تر با چهرهٔ مذهبی
شناخته شود و محمدرضا شجریان برای این که پدرش را ناراحت نکند
از نام مستعار «سیاوش بیدگانی» استفاده کرد تا این که
مهدی شجریان با احمد عبادی، نوازندهٔ نامی سه‌تار ملاقات کرد و
پس از این ملاقات،رضایت داد تا پسرش با نام اصلی آواز بخواند.
پس از آن محمدرضا شجریان در کنار آوازخوانی، قرائت قرآن را نیز ادامه داد.
وی در سال ۱۳۵۶ در مسابقهٔ تلاوت قرآن کشوری، رتبهٔ نخست را به دست آورد.
همچنین در مسابقات جهانی تلاوت قرآن در سال ۱۳۵۷ (تابستان ۱۹۷۹) در مالزی،
هنگامی که قاری ایرانی قادر به شرکت در مسابقه نبوده،
محمدرضا شجریان بدون هماهنگی و آمادگی قبلی،
به‌عنوان نماینده ایران در مسابقه شرکت می‌کند و رتبه دوم جهان را به دست می‌آورد.
در سال ۱۳۵۸ چهار آیه برگرفته از آیات قرآن را با صوت خواند و این آیات
(که تمامی آنها با واژهٔ «ربنا» شروع می‌شدند)،
در ماه رمضان در برنامه افطار پخش شدند و
باصدای شجریانبه مدت ۳۰ سال از اصلی‌ترین برنامه‌های
رادیو و تلویزیون برای ماه رمضان بودند.
محمدرضا شجریان دعای ربنا را متعلق به مردم معرفی کرده و حتی
هنگامی که صدا و سیما را از پخش آثار منع کرد،
پخش دعای ربنا را به عنوان یک مورد استثناء منع نکرد.
۲ سی‌دی مجزا (به یاد پدر ۱ و به یاد پدر ۲)
انتشار یافته و مربوط به برخی تلاوت‌های محمدرضا شجریان
بین سال‌های ۱۳۵۷ تا ۱۳۶۱ است.
محمدرضا شجریان این اثر را پس از وفات پدرش، حاج مهدی شجریان
برای یادبود او در سال ۱۳۷۸ منتشر کرد.
این مجموعه شامل تلاوت سوره‌های قصص، انعام، فجر، بلد، فتح و نمل
می‌باشد و البته شجریان در به یاد پدر ۲ دعای ربنا را نیز اضافه کرد.
او در مصاحبه با بی‌بی‌سی گفته بود که هنگامی که
در زمینهٔ آواز آلبوم‌هایی را منتشر می‌کرد،
پدرش سفارش‌های زیادی به او می‌کرده که در کنار آواز چند مجموعه قرائت قرآن نیز
منتشر کند امااو به خاطر پیشگیری از سوءتفاهم‌ها
این کار را نمی‌کرده؛ اما پس از وفات پدرش به این فکر بوده که
باید به حرف او عمل می‌کرده و برای همین برخی از تلاوت‌هایش را
در مجموعهٔ به یاد پدر منتشر می‌کند.
همچنین فیلمی از قرائت قرآن محمدرضا شجریان در مراسم پدرش
بر روی فضای مجازی منتشر شده است
که در آن بخشی از سورهٔ الرحمن را تلاوت می‌کند.
البته این فیلم ناقص بوده و کامل آن منتشر نشده است و تنها فیلمی است که
مربوط به قرائت قرآن محمدرضا شجریان در دسترس می‌باشد.
سازهای ابداعی :
محمدرضا شجریان مبدع چند ساز جدید در موسیقی ایرانی است.
وی در اردیبهشت ۱۳۹۰ در نمایشگاه در تهران این سازها را رسماً به نمایش عمومی در آورد.
نمایشگاه سازهای ابداعی شجریان ۱۳۹۰ نمایشگاهی از سازهای ابداعی
محمدرضا شجریان می‌باشد که در تاریخ ۱۸ اردیبهشت ۱۳۹۰
در تالار بهارخانه هنرمندان افتتاح گردید.
این سازها در کنسرت‌های محمدرضا شجریان به همراه گروه شهناز یا
برادران پورناظری استفاده می‌شوند.
مرغ خوش خوان، کنسرت محمدرضا شجریان و گروه شهناز در دبی
و رنگ‌های تعالی ازجمله آثاری هستند که در آنها بخشی از
سازهای ابداعی استفاده شده‌اند.
پروژه باغ هنر بم :
با مردم زلزله‌زده بم در تهران چند نوبت به اجرای
کنسرت هم‌نوا با بم پرداخت، او عواید کنسرت‌ها و فروش لوح‌های فشرده آن
را به کمکی برای ایجاد باغ هنر بم که پایه‌گذار آن بود اختصاص داد،
روند تکمیل پروژه باغ به کندی پیش رفت و با سنگ‌اندازی برخی مسوولین
شجریان از ادامه این کار دلسرد و از این کار کنار کشید،
او در نامهای به رئیس شورای شهر وقت در سال ۱۳۸۸ نوشت:
ماه‌ها است که توان ما به جای پیشبرد پروژه، به رفع حاشیه‌ها و
مشکلات برخاسته از آن معطوف شده است.
من دیگر توان مقابله با این همه موانع و دشواری‌های ناروای ایجاد شده را
ندارم و از آن جایی که ابتدا با شورای محترم شهر بم
طرف بودیم، اکنون نیز رسماً این پروژه را به همان شورا تحویل می‌دهیم."
مشخصات پروژه باغ هنر بم:
در جنوب غربی شهر بم با ۷ هزار مترمربع زیربنا با در نظر گرفتن سازه‌هایی مانند
مدرسه موسیقی، گالری‌ها، کتاب‌خانه هنری،
واحدهای تجاری و فرهنگی و سالن اجتماعات.
به گفته مجریان پروژه باغ هنر بم، سعی شده است در طراحی، از مفاهیم
معماری اصیل و بومی ایرانی با تأکید بر ملاحظات
اقلیمی و منطقه‌ای استفاده شود.
اجرای این پروژه پس از زلزله شهر بم در سال ۱۳۸۲ آغاز و ایجاد فضایی
فرهنگی و هنری در بمدر کنار تقویت و ایجاد روحیه‌ای تازه
در بین ساکنان بم، هدف اصلی اجرای آن اعلام شده بود.
مردم نیز برای ساخت و پیشرفت پروژه کمک‌هایی مالی کردند.
با انتخابات ریاست جمهوری ۱۳۹۲ و انتخاب مجدد شوراهای شهر
فضای پیشین جای خود را به آرامش نسبی داد.
رئیس شورای شهرستان بم دربارهٔ پروژه باغ هنر بم می‌گوید:
این پروژه را محمدرضا شجریان بعد از زلزله شهرستان بم برای کمک
به مردم آسیب دیده شروع کرد حالا امیدواریم بعد از تغییر مدیریت
شورای شهر بار دیگر همراهی وی را با پروژه‌ای
که خود سنگ‌های اولش را گذاشت شاهد باشیم.
قدردانی و جوایز :
جوایز یونسکو و گرمی :
محمدرضا شجریان در سال ۲۰۰۶ نشان موتزارت را از سازمان یونسکو دریافت کردند.
جایزه گرمی معتبرترین جایزه موسیقی در آمریکا می‌باشد.
هرساله ۵ کاست از بخش موسیقی کلاسیک برای نامزدی این جایزه معرفی می‌گردند.
نشان شوالیه :
در این آیین؛ شجریان نشان عالی وزارت فرهنگ و هنر دولت فرانسه را از برونو فوشه،
سفیر فرانسه در تهران دریافت کرد و نامش در رتبه کسانی که این نشان را
از دولت فرانسه دریافت کرده؛ ثبت شد.
جواد مجابی، محمد سریر، حمیدرضا نوربخش، عباس کیارستمی، لیلا حاتمی،
جلال ستاری (اسطوره‌شناس)، محمدعلی سپانلو (شاعر)،
در کل محمدرضا شجریان و شهرام ناظری تنها خوانندگانی هستند
که تاکنون این جایزه را دریافت کرده‌اند.
تجلیل دانشگاه استنفورد :
از محمدرضا شجریان به عنوان استاد آواز ایرانی در مراسم متعددی
اجلال شده‌است از جمله در جمعه ۲۸ آبان ماه ۱۳۸۹
مراسمی با نام «سومین سال بزرگداشت ادب و هنر پارسی»
توسط بنیانگذار آن بیتا دریاباری که همسر سابق امید کردستانی
به محمدرضا شجریان استاد موسیقی ایرانی تعلق گرفت.
در این مراسم جایزه «بیتا» به محمدرضا شجریان که طی سالیان متمادی
کنسرت‌های زیادی را در داخل ایران و کشورهای اروپایی، آمریکا و کانادا
برگزار کرده‌است به دلیل تلاش فراوانش
برای حفظ و ترویج موسیقی ایران اهدا شد.
در این مراسم محمدرضا شجریان پس از دریافت جایزه
پشت تریبون قرار گرفت و ضمن تشکر از
دانشگاه استنفورد و بیتا دریاباری به سوالات جمع حاضر در سالن که ب
یشتر ایرانی بودند پاسخ داد.
لازم به گفتن است که این جایزه توسط بخش مطالعات ایرانی دانشگاه استنفورد آمریکا
بنیان نهاده شده و در اولین سال برگزاری این مراسم،
شاگردان سرشناس :
شهرام ناظری -- حسام الدین سراج -- مظفر شفیعی -- قاسم رفعتی