بیوگرافی استاد محمدرضا لطفی

محمدرضا لطفی (۱۷ دی ۱۳۲۵ در گرگان – ۱۲ اردیبهشت ۱۳۹۳ در تهران)

 ردیف‌دان، موسیقی‌دان، آهنگ ساز و نوازندهٔ تار و سه‌تار، همچنین پژوهشگر

و مدرس موسیقی سنتی ایرانی بود. لطفی در کنار تار و سه‌تار،کمانچه، دف و نی نیز می‌نواخت.

محمدرضا لطفی با قشنگ کامکار ازدواج کرد و در سال ۱۳۵۷ از او جدا شد.

حاصل این ازدواج امید لطفی می‌باشد.

سرود لطفی فرزند دیگر محمدرضا لطفی می‌باشد که حاصل ازدواج دوم اوست

زندگی نامه و فعالیت هنری :

محمدرضا لطفی در سال ۱۳۲۵ در شهر گرگان زاده شد.

او به مدت پنج سال در هنرستان موسیقی به آموختن موسیقی پرداخت و موسیقی را

نزد اشخاصی چون علی اکبر شهنازی، حبیب‌الله صالحی فرا گرفت.

پس از پایان هنرستان به دانشکده موسیقی راه یافت و به تکمیل آموخته‌هایش پرداخت.

 در این زمان از اشخاصی مانند نورعلی برومند، عبدالله دوامی، سعید هرمزی نیز بهره جست.

در سال ۱۳۴۳ جایزه نخست موسیقی‌دانان جوان را نیز کسب کرد.

در سال ۱۳۵۴ در جشنواره موسیقی جشن هنر شیراز به همراه محمدرضا شجریان و ناصر فرهنگ‌فر

به اجرای راست پنجگاه پرداخت که بسیار مورد توجه قرار گرفت.

در اجرای ردیف آوازی توسط عبدالله دوامی با ساز تار وی را همراهی کرد.

در سال ۱۳۵۳ به عضویت گروه علمی دانشکده موسیقی درآمد و در همین سال همکاری خود را

با رادیو آغاز کرد. به مدت یک سال و نیم به عنوان مدیر گروه موسیقی

دانشکده موسیقی هنرهای زیبای تهران به کار مشغول شد و پس از آن از این سمت استعفا کرد.

در سال ۱۳۵۴ گروه شیدا را راه‌اندازی کرد و به همراه گروه عارف به سرپرستی حسین علیزاده

 به بازخوانی و اجرای دوباره آثار گذشتگان پرداخت.

کانون چاووش را با همکاری هنرمندانی مثل حسین علیزاده، پرویز مشکاتیان، علی اکبر شکارچی

 و هوشنگ ابتهاج راه‌اندازی کرد و در طی یک فعالیت چشمگیر آثاری از این گروه به جای ماند

که به گفتهٔ بسیاری از اساتید از بهترین کارهای موسیقی ایران به شمار می‌روند.

مجموعه آلبوم‌های چاووش از مهم‌ترین و تاثیرگذارترین عوامل در جهت حرکت رو به جلو در

 موسیقی سنتی ایرانی به حساب می‌آید.

پس از انحلال چاووش بعد از سفرهای زیادی که برای کنسرت به ایتالیا، فرانسه و آلمان کرد.

در سال ۱۳۶۵ به آمریکا رفت.

علاوه بر کنسرت‌های متعدد در سراسر آمریکا، مرکز فرهنگی هنری شیدا را در واشنگتن بنیان گذاشت.

محمدرضا لطفی در سال ۱۳۸۵ به ایران بازگشت.

با تربیت شاگردانی در مکتب خانه میرزا عبدالله و ثبت آثاری در موسسه آوای شیدا

به فعالیت هنری خود ادامه داد.

او در این سال ها با ساخت و تهیه برنامه های شناخت موسیقی و تاریخ موسیقی

و پخش آن ها از رادیو فرهنگ گامی دیگر در مسیر آشنا کردن مردم با موسیقی ایرانی برداشت.

از خوانندگانی که در سال‌های فعالیت‌هنری با او همکاری کرده‌اند می‌توان به عبدالله دوامی، مرضیه،

نصرالله ناصح‌پور، محمدرضا شجریان، شهرام ناظری، هنگامه اخوان، صدیق تعریف، زویا ثابت،

علیرضا شاه‌محمدی، علیرضا فریدون‌پور، محمد معتمدی، سجاد مهربانی و امیر اثنی‌عشری اشاره کرد.

لطفی و احسان طبری :

حاصل کار مشترک محمدرضا لطفی و دکتر احسان طبری در آلبوم موسیقی‌ای با نام

از میان ریگ‌ها و الماس‌ها بعد از انقلاب ۵۷ منتشر شد.

در این اثر لطفی در کنار شعرخوانی طبری به بداهه‌نوازی پرداخته است

گروه شیدا :

پایه‌های تاسیس گروه شیدا در سال ۱۳۵۱ توسط محمدرضا لطفی و با همکاری علی‌اکبر شکارچی،

حسین عمومی و ناصر فرهنگ‎فر در دانشگاه تهران ریخته شد، اما فعالیت رسمی این گروه

در سال ۱۳۵۳ با همکاری هوشنگ ابتهاج در رادیو ایران آغاز شد. .

اولین برنامه گروه شیدا که از رادیو پخش شد بازسازی آثار قدما شامل پیش درآمد ابوعطا از درویش خان

و تصنیف شیدا بود. و نخستین اجرای گروه شیدا نیز در جشن هنر سال ۱۳۵۴

 با اجرای دستگاه نوا همراه بود.

 اما نوازندگان گروه شیدا پس از واقعه ۱۷ شهریور ۱۳۵۷ از رادیو استعفا و به شکل مستقل

فعالیت خود را در کانون چاووش ادامه دادند.

اعضای این گروه عبارت بودند از: محمدرضا لطفی، عبدالنقی افشارنیا، پشنگ کامکار،

زیدالله طلوعی، بیژن کامکار، هادی منتظری، مجید درخشانی، جمال سماواتی، ارژنگ کامکار.

 از جمله آثار این گروه میتوان به چاووش 6 (سپیده) و چاووش 9 (جان جان) اشاره کرد.

کتاب سال شیدا :

از اوایل دههٔ هفتاد کتابی تحت عنوان کتاب سال شیدا به کوشش محمدرضا لطفی چاپ شد

 که تا دههٔ نود این کتاب وارد بازار کتاب می‌شد.

 موضوع و مطالب کتاب حاوی مقالات گردآوری شده به قلم موسیقیدان‌های ایرانی

 و همچنین مقالات ترجمه شده در باب موسیقی بود.

محمدرضا لطفی در هر شمارهٔ کتاب مقاله‌ای پژوهشی از موسیقی ارائه می‌داد،

این کتاب در هر نوبت بعضاً به دست ناشرهای مختلف به چاپ می‌رسید.

طرح جلد کتاب هم کاری از مرتضی ممیز بود.

گروه بانوان شیدا :

محمدرضا لطفی پس از بازگشت به ایران گروه بانوان شیدا را راه‌اندازی کرد و

 کنسرت‌هایی را با این گروه اجرا نمود.

 اعضای فعال این گروه عبارتند از: نازنین بازرگانی، پویا لقایی، کتایون ملک مطیعی، تینا پیرهادی،

المیرا نصیری، آزاده شمس، فریما موفقی، هنگامه مشهدی الاصل، ساناز ستارزاده، سپیده مشکی

لغو شدن و مجوز نگرفتن برخی کنسرت ها :

در سال‌های پایانی عمر محمدرضا لطفی برخی از کنسرت‌های وی اجازه برگزاری نیافتند،

در شهریور سال ۱۳۹۱ تور موسیقی محمدرضا لطفی که از ۲۵ شهریور ماه ۱۳۹۱ در شهر ساری

 آغاز شده و قرار بود در چهار شهر استان مازندران به صحنه رود؛

به دلیل نگرفتن مجوز در شهر بابلسر لغو شد.

در اردیبهشت ۱۳۹۲ کنسرت محمدرضا لطفی در شهر اندیمشک و همچنین

کنسرت شب دوم این هنرمند در شهر بهبهان هم لغو شد،

 لغو این کنسرت در شرایطی بود که این کنسرت مجوز داشته و مخاطبان

برای اجرای شب دوم نیز بلیت خریداری کرده بودند.

 محمد رضا لطفی در یک نشست خبری در آبان ۱۳۹۰ با انتقاد از مشکلاتی که

وزارت ارشاد بر سر پوستر کنسرت او ایجاد کرد گفت:

پوستر کنسرت اخیر ما که با تصویری از من است به خاطر موها و ریش من به مشکل برخورده است!

در حالی با عکس من در این پوستر سخت‌گیری می‌کنند، که همین عکس از من در روزنامه‌ها

چاپ می‌شود و حتی زمانی نیز که برای اولین بار به صداوسیما رفتم هم با همین موها و ریش‌ها رفتم

درگذشت :

محمدرضا لطفی صبح روز جمعه، ۱۲ اردیبهشت ماه ۱۳۹۳ بر اثر بیماری سرطان

در ۶۷ سالگی در بیمارستان پارس تهران درگذشت.

تشییع پیکر لطفی در تهران:

پیکر محمدرضا لطفی صبح ۱۴ اردیبهشت ۱۳۹۳ روی دوش دوستداران و شاگردانش،

از مقابل تالار وحدت، به سمت زادگاهش گرگان بدرقه شد.

محوطه تالار وحدت و خیابان استاد شهریار که منتهی به این تالار می‌شود برای وداع با محمدرضا لطفی

مملو از جمعیت بود. این مراسم با پخش قطعه موسیقی ایران، ای سرای امید

 اثر محمدرضا لطفی و با صدای محمدرضا شجریان آغاز شد.

در این مراسم علی جنتی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی گفت:

 من از طرف رئیس جمهور این ضایعه بزرگ را خدمت همه علاقه‌مندان این هنرمند مردمی تسلیت عرض می‌کنم.

حسین فریدون برادر رئیس جمهور و پیروز ارجمند (مدیر کل دفتر موسیقی)،

علی ترابی (مدیرعامل انجمن موسیقی)، علی مرادخانی در این مراسم حضور داشتند.

در این مراسم اساتید: علی‌اکبر شکارچی، محمود دولت‌آبادی، حسین علیزاده

و داریوش طلایی سخنرانی کردند. در انتهای مراسم عباس سجادی اعلام کرد که

محمدرضا شجریان به دلیل اینکه در ایران حضور ندارد، نتوانسته در این مراسم حاضر شود و

همینطور هوشنگ کامکار، بزرگ خانواده کامکارها به دلیل مسافرت برای اجرای برنامه،

فرصت حضور پیدا نکرده است.

 در این مراسم چهره‌هایی چون محمد سریر، هوشنگ ظریف، داوود گنجه‌ای، حمید متبسم،

هنگامه اخوان،، ارشد تهماسبی، کیوان ساکت، مسعود شعاری، بهداد بابایی، بیژن بیژنی،

 اکبر زنجانپور، علی دهکردی، محسن آرمین، رضا فیاضی، حسن ریاحی، فاضل جمشیدی

و محمد اصفهانی حضور داشتند.

خاکسپاری در گرگان :

مراسم تشییع و خاکسپاری محمدرضا لطفی صبح ۱۵ اردیبهشت ماه ۱۳۹۳ در گرگان و

در بافت قدیمی شهر "محله سبزه مشهد" انجام شد و پیکر ایشان در کنار کهنسال‌ترین

چنار شهر گرگان به خاک سپرده شد.

پیکر محمدرضا لطفی بعد از خروج از تالار فخرالدین اسعد گرگانی و بعد از مارش عزا و

قرائت پیام علی جنتی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و همچنین محمود دولت‌آبادی

و اجرای آواز صدیق تعریف و علی‌اکبر شکارچی و سخنرانی حسین علیزاده و استاندار گلستان

 به‌سوی جایگاه خاکسپاری روانه شد.زیدالله طلوعی، ارشد تهماسبی، داریوش طلایی،

 حسین علیزاده، صدیق تعریف و ... در این مراسم حضور داشتند حضور داشتند.

مراسم یاد بود در تهران :

مراسم یادبود محمدرضا لطفی، عصر ۲۱ اردیبهشت ۱۳۹۳ در مسجد جامع شهرک غرب تهران برگزار شد.

در این مراسم احمد مسجدجامعی رییس شورای شهر تهران به سخنرانی پرداخت.

شرکت کنندگان در این مراسم عبارت بودند از:

محمدرضا شجریان، حسین علیزاده، بیژن کامکار، داریوش طلایی، محمد سریر،

مهدی خزعلی، علی مرادخانی، علی‌اکبر شکارچی، صدیق تعریف، ارشد طهماسبی، کیوان ساکت،

اردشیر کامکار، فرخ مظهری، بیژن بیژنی

روحش شاد و یادش گرامی